Over contracteren en overmacht tijdens de coronacrisis.
De huidige maatregelen rondom het coronavirus kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor je onderneming. Wat kun je doen wanneer je je contractuele verplichtingen niet meer kunt nakomen. Wanneer kun je een geslaagd beroep doen op overmacht? En hoe kun je onder de huidige maatregelen het best contracteren?
Wanneer is er sprake van overmacht?
Artikel 6:75 BW bepaalt wanneer een contractant zich op overmacht kan beroepen. Wanneer je een beroep doet op overmacht, dan kun je in beginsel niet aangesproken worden tot nakoming of vergoeding van schade. Allereerst is het goed om te weten wanneer er sprake is van overmacht. Hierbij is de “toerekenbaarheid” van groot belang.
Art. 6:75BW: “Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te wijten aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.”
Er is sprake van overmacht wanneer iets niet jouw schuld is en dit ook niet op grond van de wet, een contract of maatschappelijke opvattingen, voor jouw rekening komt. De situatie moet onvoorzien zijn. Deze uitgangspunten moeten steeds van geval tot geval worden beoordeeld.
Force majeure
Het staat partijen vrij om in de algemene voorwaarden of in de overeenkomst af te wijken van de wettelijke regeling. Dit om het beroep op overmacht uit te breiden of juist te beperken. Vaak zie je dat er in algemene voorwaarden een zogenaamde force majeure bepaling is opgenomen.
Overmacht door Corona?
Voor een geslaagd beroep op overmacht moet er dus sprake zijn van omstandigheden die buiten je eigen macht zijn ontstaan. De huidige problematiek rondom het coronavirus zou daarmee kunnen leiden tot een geslaagd beroep op overmacht. Bijvoorbeeld wanneer je door de overheid getroffen maatregelen niet aan je contractuele verplichtingen kunt voldoen. Aandachtspunt hierbij is wel dat een beroep op overmacht alleen slaagt wanneer je al het mogelijke hebt gedaan om de overeenkomst na te komen. Ook dien je de wederpartij tijdig te informeren over het mogelijk bestaan van de overmacht.
Contracteren tijdens de Coronacrisis
De maatregelen rondom Corona zijn inmiddels in volle gang. Hierdoor is de situatie niet langer “onvoorzienbaar”. Een beroep op overmacht zal hierdoor niet meer slagen voor nieuwe overeenkomsten. Bij de totstandkoming van nieuwe overeenkomsten kun je “Coronabestendige” force majeur bepalingen opnemen of bijvoorbeeld gaan contracteren onder voorbehoud.
Contracteren onder voorbehoud
Contracteren onder voorbehoud houdt in dat de werking van een overeenkomst tussen partijen afhankelijk is van een toekomstige onzekere gebeurtenis. Met contracteren onder voorbehoud kun je voorkomen dat je onvoorwaardelijk aan een overeenkomst wordt gebonden bij een toekomstige nadelige gebeurtenis. Er zijn twee soorten voorwaarden:
- Opschortende voorwaarde
- Ontbindende voorwaarde
Opschortende voorwaarde
Een contract tussen partijen treedt pas in werking op het moment dat de afgesproken voorwaarde is vervuld. Hierdoor zijn partijen nog niet gebonden aan verplichtingen uit de overeenkomst. Treedt de voorwaarde niet in werking? Dan treden de gevolgen van de overeenkomst ook niet in. Heb je toch al een prestaties geleverd? Dan kunnen deze worden teruggevorderd op grond van onverschuldigde betaling of ongedaan worden gemaakt.
Ontbindende voorwaarde
Een ontbindende voorwaarde is een overeenkomst tussen partijen dat een overeenkomst eindigt op het moment zich bepaalde omstandigheden voordoen. Wanneer een ontbindende voorwaarde is ingetreden dan ben je als partij die al heeft gepresteerd verplicht dit ongedaan te maken. Tenminste voorzover dit mogelijk is. Als dat echter niet mogelijk is dien je de waarde van de geleverde prestaties te vergoeden.
Kies je contractvorm
Overweeg goed welke voorwaarde het beste past bij je overeenkomst en bij de risico’s die je wilt uitsluiten. Kies je voor een ontbindende- of opschortende voorwaarde? Noem dit dan expliciet in je overeenkomst. Benoem daarbij wat de gevolgen zijn op het moment de voorwaarde wel of niet wordt vervuld, geef hierbij een termijn aan en leg vast op welke manier hierop een beroep kan worden gedaan.
