De inzet van verborgen camera’s op de werkvloer
Is het inzetten van verborgen camera’s op de werkvloer in strijd met de Wbp en AVG?
Verborgen camera’s
Binnen de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is het gebruiken van verborgen camera’s op de werkvloer alleen onder zeer strikte voorwaarden toegestaan. Dit uitgangspunt is in januari door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) bevestigd.
Supermarkt ontslaat medewerkers op grond van camerabeelden
M.S.A., een Spaanse supermarktketen besluit een aantal camera’s te installeren, zowel zichtbare en verborgen, in verband met het vermoeden van diefstal. Een aantal camera’s die zichtbaar worden opgehangen hebben tot doel het publiek te filmen zodat bij een eventuele diefstal de daders via videobeelden kunnen worden achterhaald. Hierover worden de medewerkers van de supermarktketen geïnformeerd. Tevens worden er verborgen camera’s ophangen bij de kassa’s met als doel het personeel te controleren. Hierover worden de medewerkers niet geïnformeerd.
In de periode hierop volgend blijkt uit opnamen met de verborgen camera’s dat medewerkers van de supermarktketen diefstellen plegen. Deze medewerkers worden op grond hiervan ontslagen. De Spaanse rechter accepteert de camerabeelden als bewijs, in hoger beroep blijft deze beslissing in stand. De ontslagen medewerkers gaan vervolgens in beroep bij het EHRM.
Het EHRM komt tot het oordeel dat de Spaanse overheid in strijd heeft gehandeld met artikel 8 EVRM. Naar Spaans recht, zo oordeelt het EHRM, dienen werknemers geïnformeerd te worden over het “processen en verwerken” van persoonlijke gegevens. De medewerkers waren er niet van op de hoogte gebracht dat er verborgen camera’s zouden kunnen worden ingezet.
“The Court also observes that the visual data obtained entailed the storage and processing of personal data, closely linked to the private sphere of individuals. This material was thereby processed and examined by several persons working for the applicants’ employer (among others, the union representative and the company’s legal representative) before the applicants themselves were informed of the existence of the video recordings”
Het EHRM is daarbij van mening dat deze inzet van de verborgen camera’s niet proportioneel was doordat de supermarktketen gedurende lange tijd alle medewerkers heeft gefilmd. De Spaanse staat wordt veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding aan de betreffende ontslagen medewerkers.
Zoals je in dit soort situaties veel tegenkomt wil het gebruik van “onwettig bewijsmateriaal” in civiele zaken nog niet zeggen dat het (volledig) van tafel verdwijnt. Ook in deze zaak is dit het geval. De ontslagen van de werknemers wordt rechtsgeldig geacht omdat de ontslagen tevens zijn gebaseerd op verklaringen van getuigen en op bekentenissen van een aantal van de medewerkers zelf.
“The Court further observes that the impugned recordings were not the only evidence relied on by the domestic court as the basis for the judgments declaring the dismissals fair. In fact, as regards the first applicant, the main pieces of evidence supporting the fairness of her dismissal were not only the recordings resulting from the covert surveillance (…)”
Is het inzetten van verborgen cameratoezicht op de werkvloer toegestaan?
Zoals ik in het begin van dit artikel al aangaf is binnen de Wbp en de AVG het gebruiken van verborgen camera’s op de werkvloer alleen onder zeer strikte voorwaarden toegestaan. De Autoriteit persoonsgegevens behandelt dit onderwerp op een specifieke internetpagina.
Het staat voorop dat je als werkgever een gerechtvaardigd belang dient te hebben voor het voeren van (verborgen) cameratoezicht. Het duidelijke vermoeden van diefstal kan zo’n gerechtvaardigd belang zijn. De inbreuk op privacy van de medewerkers moet hierbij zo klein mogelijk en slechts tijdelijk zijn. Naast het gerechtvaardigde belang dient er ook een noodzaak te zijn, dat wil zeggen dat er geen andere, minder ingrijpende manier, voorhanden is. Om verborgen camera’s in te mogen zetten dient de medewerker er op voorhand op te zijn gewezen dat dit in bepaalde situaties mogelijk is. Dit kan bijvoorbeeld in een personeelsregelement worden opgenomen. Mocht er een ondernemingsraad zijn ingesteld dan dient deze het gebruik vooraf te hebben goedgekeurd. Als werkgever dien je het verborgen cameratoezicht vooraf bij de Autoriteit Persoonsgegevens te melden en wordt er een voorafgaand onderzoek aangevraagd. De Autoriteit Persoonsgegevens toetst hierbij of het gebruik van de verborgen camera voldoet aan de wettelijke eisen.
