Vernietiging persoonsgegevens op grond van de AVG en Wmo
Waar het gaat om de verwerking en vernietiging van persoonsgegevens bevat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) algemene normen. De Wet maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) bevat als lex specialis op een aantal punten een concretisering van die algemene normen. De uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland, die is gepubliceerd op 25 februari jl, behandelt een vernietigingsverzoek op grond van de Wmo en AVG.
Wat er aan deze zaak voorafging
Het minderjarige kind van de verzoekers in deze zaak heeft een zorgmelding gedaan bij Veilig Thuis. Op grond van art. 4.1.1 lid 2 sub a Wmo fungeert Veilig Thuis als meldpunt voor gevallen of vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. Veilig Thuis heeft dit dossier overgedragen aan het Team Mens en Gezin van de gemeente Westerkwartier. Later in het traject geeft de gemeente een terugkoppeling aan Veilig Thuis dat er geen hulpvraag is waar verzoekers mee geholpen kan worden en dat het minderjarige kind na overleg met de huisarts wordt gezien door een psycholoog. De advocaat van de verzoekers heeft Veilig Thuis verzocht om te bevestigen dat de melding door het onderzoek van Veilig Thuis is weerlegd, gevolgd door een verzoek tot vernietiging van alle persoonsgegevens die Veilig Thuis op grond van de Wmo heeft verwerkt. Veilig Thuis wijst dit verzoek af, onder meer verwijzend naar haar handelingsprotocol.
Verzoek tot vernietiging persoonsgegevens op grond van de AVG en Wmo
De verzoekers in deze zaak verzoeken dat Veilig Thuis wordt veroordeeld om het betreffende dossier te vernietigen en hen een verklaring te geven waarin wordt bevestigd dat deze vernietiging heeft plaatsgevonden. Verzoekers stellen dat Veilig Thuis in strijd handelt met de artt. 5.3.4 en 5.3.5. Wmo en de AVG door de verzochte vernietiging van het dossier te weigeren. Zij baseren hun verzoek op art. 17 lid 1 AVG jo. Art. 35 lid 1 UAVG.
Veilig Thuis voert onder meer aan dat verzoekers niet-ontvankelijk zijn in hun verzoek omdat zij geen machtiging in het geding hebben gebracht van het minderjarige kind. Voor zover de verzoekers wel ontvankelijk zijn, stelt Veilig Thuis zich op het standpunt dat zij een aanmerkelijk belang heeft bij het bewaren van het betreffende dossier.
Over de ontvankelijkheid oordeelt de rechtbank dat verzoekers in deze procedure niet namens het minderjarige kind, maar zelf het verzoekschrift hebben ingediend. Zij zijn dus ontvankelijk in hun verzoek.
Wet maatschappelijke ondersteuning als lex specialis
De rechtbank schetst allereerst het juridische kader waarbinnen deze zaak wordt beoordeeld. Op grond van art. 4.1.1 lid 2 sub a Wmo fungeert Veilig Thuis als meldpunt voor gevallen of vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. Op grond van art. 5.1.6 Wmo is Veilig Thuis bevoegd tot het verwerken van persoonsgegevens.
Waar het gaat om de verwerking en vernietiging van persoonsgegevens bevat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) algemene normen. De Wet maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) bevat als lex specialis op een aantal punten een concretisering van die algemene normen.
Verwijderingsgronden op basis van de AVG
Op grond van art. 17 lid 1 aanhef en onder c AVG heeft een persoon het recht op verwijdering van persoonsgegevens als hij overeenkomstig art. 21 lid 1 AVG bezwaar heeft gemaakt tegen de verwerking van zijn persoonsgegevens op basis van artikel 6 lid 1 onder e of f AVG en er geen dwingende gerechtvaardigde gronden voor de verwerking zijn.
Op grond van art. 21 AVG kan verwijdering van persoonsgegevens worden verzocht wanneer de desbetreffende persoonsgegevens feitelijk onjuist zijn, voor het doel of de doeleinden van de verwerking onvolledig of niet ter zake dienend zijn dan wel anderszins in strijd met een wettelijk voorschrift worden verwerkt. Op grond van het Santander arrest van de Hoge Raad moet de registratie en de handhaving daarvan voldoen aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Dit brengt naar het oordeel van de Hoge Raad mee dat de inbreuk op de belangen van de betrokkene niet onevenredig mag zijn in verhouding tot het met de verwerking te dienen doel, en dat dit doel in redelijkheid niet op een andere, voor de betrokkene minder nadelige, wijze kan worden verwerkelijkt.
De Wmo, zo geeft de rechtbank aan, kent een specifieke bepaling waarin staat dat Veilig Thuis een bewaarplicht heeft met betrekking tot de persoonsgegevens die zij op grond van die wet onder zich heeft. Het gaat hier om art. 5.3.4 Wmo. Op grond van artikel 5.3.5 Wmo vernietigt Veilig Thuis de persoonsgegevens binnen drie maanden na een daartoe strekkend verzoek. Dit geldt niet voor zover het verzoek persoonsgegevens betreft waarvan redelijkerwijs aannemelijk is dat de bewaring van aanmerkelijk belang is voor een ander dan verzoeker alsmede voor zover het bepaalde bij of krachtens de wet zich tegen vernietiging verzet. Deze bepaling is een specifieke regel ten opzichte van art. 21 AVG.
Aanmerkelijk belang
Het handelingsprotocol heeft naar oordeel van de rechtbank een informeel karakter; het is niet op de wet gebaseerd. Het protocol bevat slechts richtlijnen en adviezen aan organisaties als Veilig Thuis. Het verzoek van de verzoekers dient beoordeeld te worden op grond van de wettelijke kaders. Ook wanneer Veilig Thuis zich aan het Handelingsprotocol heeft gehouden, betekent dat nog niet dat het verzoek tot vernietiging niet toewijsbaar is.
Dat het aanmerkelijk belang van het minderjarige kind zich tegen verwijdering verzet is, zo motiveert de rechtbank, door Veilig Thuis onvoldoende onderbouwd. Daarbij is van belang dat Veilig Thuis heeft nagelaten om haar vrees voor nieuwe incidenten concreet te maken, terwijl er sinds de melding een jaar is verstreken en Veilig Thuis in dat jaar geen nieuwe melding in dit dossier heeft ontvangen. Evenmin heeft Veilig Thuis gemotiveerd waarom een nieuwe melding niet adequaat beoordeeld zou kunnen worden zonder de gegevens uit het dossier.
De rechtbank wijst het verzoek tot vernietiging toe omdat het aanmerkelijk belang van Veilig Thuis niet is komen vast te staan.
Vragen over Privacykwesties?
Heb je nog vragen over dit onderwerp of over het privacyrecht in het algemeen, neemt dan gerust contact op of lees andere artikelen over dit onderwerp.
