Controleren van de thuiswerker

---

Mag je als werkgever controleren wat een thuiswerker doet? Deze vraag wordt regelmatig gesteld nu we in tijden van Corona massaal zijn gaan thuiswerken. Controleren mag, maar daarvoor gelden strikte voorwaarden.

Thuiswerken in Coronatijd

Het controleren van de thuiswerker, is dat toegestaan? Deze vraag staat in dit artikel centraal. In de Corona-persconferentie van 8 december jl. werd het thuiswerken wederom bepleit. Het thuiswerken blijft voorlopig de norm. Wanneer je als werkgever thuiswerken mogelijk maakt dan zijn er een aantal zaken waarmee je arbeidsrechtelijk rekening dient te houden. Thuiswerken is normaal gesproken overigens geen recht. Dat het thuiswerken zelfs in deze Coronatijd geen recht is blijkt uit een uitspraak van de rechtbank Dordrecht. De situatie waarin we verkeren vraagt naar mijn mening een flexibele benadering, zowel van de werkgever als van de  werknemer. 

Thuiswerken een blijvertje?

In toenemende mate lees ik dat het thuiswerken, ook na de Coronatijd een blijvertje wordt. De koudwatervrees bij werkgevers heeft plaats gemaakt voor steeds meer positieve ervaringen met het thuiswerken. Een van de belangrijke reden voor werkgevers om terughoudend om te gaan met thuiswerken, was onder meer het ontbreken van controle. Dat dit nog steeds speelt blijkt uit het gegeven dat er nog steeds melding wordt gemaakt van (vergaande) controletoepassingen waarmee werknemers op afstand in de gaten kunnen worden gehouden.

Controle op thuiswerken door de werkgever

Je hebt er als werkgever geen zicht op wat je werknemers precies doen. Veelal kun je prima achteraf controleren of de afgesproken taken naar tevredenheid zijn afgerond. Desondanks doen er zich omstandigheden voor waarbij werkgevers toch meer controle willen uitvoeren. In de praktijk zie je dat er verschillende controlesystemen worden gebruikt. In dit kader is het volgende rapport van het Rathenau Instituut absoluut een aanrader om te lezen: “Grenzen aan digitale monitoring op de werkvloer door middel van data, algoritmen en AI”.

Is het controleren van de thuiswerker toelaatbaar?

Het controleren van werknemers die thuiswerken kan inbreuk maken op hun privacy. Daarom is deze controle aan strikte voorwaarden verbonden. Deze voorwaarden zijn voornamelijk terug te vinden in het EVRM, de AVG en UAVG. De jurisprudentie op dit gebied heeft vooral betrekking op de controle door werkgever van het mail- en internetgebruik tijdens werktijd.

Mag een werkgever de mailbox van een werknemer openen?

Vijf voorwaarden voor controle

Een werkgever mag niet zomaar inbreuk maken op het privacyrecht van een werknemer. Iedere inbreuk moet worden gerechtvaardigd met een zwaarwegend belang dat opweegt tegen de privacy van werknemer. Op basis van jurisprudentie zijn er vijf voorwaarden waarop dit getoetst kan worden. Het is niet eenvoudig om hieraan te kunnen voldoen: de lat ligt hoog.

Mag je als werkgever controleren wat een thuiswerker doet? Controleren mag, maar daarvoor gelden strikte voorwaarden. De lat ligt hoog!

1. Vooraf informeren

Als werkgever dien je vooraf kenbaar te maken dat werknemers kunnen worden gecontroleerd en op welke wijze dat gebeurt. Dit kan bijvoorbeeld in een personeelshandboek worden vastgelegd. Hierbij dient ook te worden aangegeven welk gedrag niet is toegestaan. 

2. Legitiem doel

Er moet sprake zijn van een legitiem doel dat zwaarder weegt dan het belang van de werknemer. Of een doel ook daadwerkelijk “legitiem” is, is nogal casuïstisch. In de jurisprudentie zijn er tal van voorbeelden terug te vinden.

3. De controle moet noodzakelijk zijn

Het mag niet zo zijn dat het doel ook op een minder ingrijpende manier kan worden nagestreefd. De controle zoals die wordt uitgeoefend moet dus echt noodzakelijk zijn. Een voorbeeld: het monitoren van het aantal toetsaanslagen om zo RSI te voorkomen kan ook worden bereikt door voorlichting en instructie te geven.

4. Vertrouwelijke communicatie

Als werkgever ben je verplicht om rekening te houden met vertrouwelijke communicatie van een werknemer. Als werkgever mag je bijvoorbeeld geen emails inzien die duidelijk als privé kunnen worden aangemerkt. 

5. Toestemming van de OR

Het je een Ondernemingsraad (OR) binnen je onderneming? Als werkgever moet op grond van de Wet op de Ondernemingsraden instemming van de ondernemingsraad vragen voor een besluit over het inzetten van een monitoringssysteem. 

Personeelshandboek

Ik kan me geen personeelshandboek voorstellen waarin een werkgever beschrijft hoe een organisatie handelt bij een plotselinge pandemie.  Een pandemie die erin resulteert dat medewerkers langdurig moeten gaan thuiswerken. Gelukkig kun je in je standaard personeelshandboek al het benodigde vastleggen om je medewerkers te informeren over het thuiswerken en eventuele monitoring. Denk hierbij aan een thuiswerkprotocol. Hierin kunnen ook bijvoorbeeld regels worden opgenomen op het gebied van een ergonomisch ingerichte werkplek en de onderlinge communicatie.

Neem voor meer informatie gerust contact op. Vragen staat vrij!