Het Weens Koopverdrag
Het toepassen van het Weens Koopverdrag zal in bepaalde situaties voor een leverancier van roerende zaken voordeliger uitpakken dan het toepassen van het Nederlands recht.
Verkoopvoorwaarden
Vorige week kreeg ik een overeenkomst tussen twee organisaties op mijn bureau waarvan een partij in het buitenland is gevestigd. De in Nederland gevestigde partij, de leverancier, verklaarde haar verkoopvoorwaarden van toepassing. In deze verkoopvoorwaarden werd het Weens Koopverdrag expliciet uitgesloten. Navraag leerde dat hieraan geen bewuste keuze ten grondslag lag. De vraag is of uitsluiting in deze situatie wel de juiste keuze is?
Het Weens Koopverdrag (Convention for the International Sale of Goods, afgekort tot CISG) betreft regelgeving voor de koop van roerende zaken tussen professionele partijen in het geval van een internationale koopovereenkomst. Zo biedt het verdrag regels inzake de kwaliteit, de aflevering, de betaling en de non-conformiteit van zaken. Ook de ontbinding van de koopovereenkomst en schadevergoeding komen in het Koopverdrag aan bod.
Wat is het Weens Koopverdrag?
Het CISG is automatisch van toepassing op internationale koopovereenkomsten inzake roerende zaken tussen professionele partijen die in verschillende staten zijn gevestigd en waarbij de beide staten partij zijn bij het CISG. Het CISG is van rechtswege van toepassing op dit soort internationale koopovereenkomst. Het doel van het CISG is om uniforme regels te bieden voor internationale koopovereenkomsten. Zodra het Verdrag van toepassing is, hoeft niet te worden bepaald welk recht (van welke staat) van toepassing is. Het Verdrag richt zich tot de verbintenisrechtelijke aspecten van de koopovereenkomst.
Het CISG is in een aantal gevallen gunstiger voor een leverancier dan het nationale Nederlandse recht. Het gaat hierbij om de ontbinding en de vervaltermijnen. Onderwerpen die niet in het Verdrag worden geregeld dienen aan de hand van de regels van het internationaal privaatrecht te worden vastgesteld. Het Verdrag kan op grond van art. 6 Weens Koopverdrag geheel of gedeeltelijk worden uitgesloten. Dit dient in beginsel uitdrukkelijk te gebeuren in bijvoorbeeld de koopovereenkomst of in de algemene voorwaarden.
De voor- en de nadelen vanuit het perspectief van de leverancier
Het Weens Koopverdrag is in beginsel vriendelijk voor leveranciers van roerende goederen. Daarom kan het voor een leverende partij verstandig zijn om het Weens Koopverdrag niet uit te sluiten. Zoals gezegd is het CISG in een aantal gevallen gunstiger voor een leverancier dan het nationale Nederlandse recht. Het gaat hierbij om de ontbinding en de vervaltermijnen.
Wezenlijke tekortkoming
Op grond van art. 25 Weens Koopverdrag dient er, waar het gaat om de niet-nakoming, sprake te zijn van een wezenlijke tekortkoming. Dit betekent dat de koper in fundamentele zin niet heeft ontvangen wat hij mocht verwachten. In het Nederlandse Burgerlijk Wetboek (BW) wordt in art. 6:74 BW gesproken over “iedere tekortkoming” Hierin is het BW gunstiger voor de koper, omdat de koper in deze situatie niet hoeft aan te tonen dat er sprake is van een wezenlijke tekortkoming. Het CISG is hierin voordeliger voor de verkoper. Een ontbinding van de koopovereenkomst is alleen mogelijk bij een wezenlijke tekortkoming.
Termijn voor aanspreken op gebreken
Art. 39 lid 2 Weens Koopverdrag bepaalt dat de koper, de leverancier binnen twee jaar na de aflevering aan dient te spreken op diens gebreken van hetgeen hem is verkocht. We hebben het hier over een zogenaamde “fatale termijn”. De koper verliest al zijn rechten hieromtrent als hij niet binnen deze termijn het gebrek bij de leverancier meldt. Het Nederlandse recht kent niet een dergelijke korte vervaltermijn. Op grond van het CISG is de koper overigens verplicht de bestelde goederen op een zo kort mogelijke termijn na aflevering te controleren. Eventuele gebreken dienen gemotiveerd bij de leverancier te worden gemeld. Dat moet binnen redelijke termijn gebeuren nadat de koper de gebreken heeft ontdekt of had behoren te ontdekken.
Een bijkomend voordeel, dat overigens ook als nadeel kan worden gezien, is dat het CISG aanstuurt op schadevergoeding in plaats van ontbinding of prijsvermindering. Daarbij mag de schadevergoeding niet hoger zijn dan de door leverancier “voorzienbare” schade. Hiermee kent het Weens Koopverdrag een schadebeperkingsclausule.
Jurisprudentie over het Weens koopverdrag
Nog even een klein stukje jurisprudentie op dit vlak. De Hoge Raad illustreert in dit arrest de samenhang tussen non-conformiteit, causaliteit en risico-overgang onder het Weens Koopverdrag en de (nadelige) gevolgen voor de koper, indien hij er niet in slaagt aan te tonen dat de door hem gekochte goederen op het moment van overname gebrekkig waren.
Vanuit het perspectief van de leverancier kent het Weens Koopverdrag niet alleen voordelen. Er kleven ook nadelen aan, die goed tegen de voordelen dienen te worden afgewogen.
Het CISG kent in de situatie van een wanprestatie niet dezelfde benadering als het Nederlandse recht. Het CISG stuurt zoals hiervoor gezegd aan op schadevergoeding. Als leverancier dien je hiervan bewust te zijn en dien je jezelf te realiseren dat je niet als vanzelfsprekend een gebrekkige product kan herstellen of vervangen.
Onder het CISG wordt de toepasselijkheid van algemene voorwaarden niet zo snel aangenomen, zoals dat in Nederlandse onder het BW wel het geval is. Als leverancier dien je op grond van het CISG je verkoopvoorwaarden aan de koper ter beschikking stellen, dit bij voorkeur in de taal van de koper. Alleen de verwijzing naar de verkoopvoorwaarden volstaat niet.
Het Weens Koopverdrag standaard uitsluiten?
De toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag zal in bepaalde situaties voor een leverancier van roerende zaken voordeliger uitpakken dan de toepasselijkheid van het Nederlands recht. Het is van belang om een afgewogen keuze te maken en je bewust te zijn van de voor- en de nadelen die het Weens Koopverdrag biedt ten opzichte van het Nederlandse Burgerlijke Wetboek. Het standaard uitsluiten van het Weens Koopverdrag kan voor een fabrikant immers nadelig zijn.
Wanneer je er om moverende redenen voor kiest om het Weens Koopverdrag in je algemene voorwaarden uit te sluiten, dien je ervoor te zorgen dat dit op de juiste manier gebeurd. Dit dient allereerst expliciet te gebeuren zoals bijvoorbeeld: “Op deze overeenkomst is uitsluitend het Nederlands recht van toepassing. De toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag is uitgesloten”. Vervolgens is het zaak dat je ervoor zorgt dat de algemene voorwaarden ook daadwerkelijk op de overeenkomst van toepassing zijn. De toepasselijkheid van algemene voorwaarden worden onder het Koopverdrag immers minder snel aangenomen dan onder het Nederlandse BW.
